Hải quân Trung Quốc tham gia leo thang tại Biển Đông

Mới đây, Trung Quốc ngang nhiên thành lập TP.Tam Sa xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Ngày 28.6, phát ngôn viên quân đội Trung Quốc Nhạn Cảnh Sinh tuyên bố nước này đang xem xét thiết lập trung tâm chỉ huy quân sự cho TP.Tam Sa và tiến hành tuần tra hải quân ở vùng tranh chấp trên biển Đông.

Thanh Niên vừa có cuộc phỏng vấn chuyên gia Swee Lean Collin Koh, Trường nghiên cứu quốc tế Rajaratnam (Singapore), nhằm phân tích rõ hơn động thái trên.

Ông nghĩ thế nào về việc Trung Quốc tiến hành tuần tra hải quân khu vực các đảo tranh chấp trên biển Đông và thiết lập bộ chỉ huy quân sự TP.Tam Sa? Nước này sẽ có những động thái gì tiếp theo?

Trung Quốc đang ra sức bành trướng trên biển Đông

Thời gian qua, Trung Quốc tăng cường triển khai lực lượng tuần tra dân sự, bán quân sự như tàu hải giám, ngư chính trên biển Đông. Bắc Kinh đang làm tương tự trên vùng biển Hoa Đông chứ không riêng gì biển Đông. Đây có thể là cách Trung Quốc tiếp tục theo đuổi trong tương lai để tránh bị mang tiếng khi căng thẳng leo thang trong các vùng tranh chấp. Thế nhưng Trung Quốc thiết lập bộ chỉ huy quân sự TP.Tam Sa cũng như tổ chức tuần tra hải quân nhằm dự phòng cho mọi trường hợp căng thẳng leo thang. Tất nhiên, Bắc Kinh trong thời gian tới vẫn sẽ tập trung sử dụng các lực lượng bán quân sự, dân sự để tuần tra biển Đông.

Trước các diễn biến đó, Việt Nam cần thiết đưa ra tuyên bố ngoại giao mạnh mẽ, yêu cầu Trung Quốc không làm tình hình biển Đông thêm căng thẳng. Thứ hai, Việt Nam có thể kiềm chế triển khai tàu chiến đến biển Đông nhưng cần phát huy tối đa, càng nhiều càng tốt, lực lượng cảnh sát biển để bảo vệ chủ quyền. Nhấn mạnh biện pháp ngoại giao nhưng phải được hỗ trợ bằng việc sử dụng lực lượng dân sự để tuần tra trên biển Đông. Cách thức này công khai giải quyết tranh chấp một cách hòa bình mà không bị xem là một phản ứng mang tính quân sự. Điều này phù hợp với chính sách lâu dài của Việt Nam cũng như luật quốc tế.

Thực tế, Trung Quốc vẫn luôn bỏ qua những nguyên tắc quốc tế. Vì thế, ông nghĩ rằng đâu là cách để giải quyết tình trạng này?

Rõ ràng, các sự kiện gần đây cho thấy Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), được ký hồi năm 2002, phát huy hiệu quả rất hạn chế. DOC chẳng đủ sức bảo đảm việc đối đầu quân sự không xảy ra trên biển Đông. Vì thế, Việt Nam cần đóng vai trò tích cực trong việc thúc đẩy soạn thảo và thông qua Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC). Ngoài ra, Việt Nam từng ủng hộ ý tưởng hình thành Khu vực hòa bình, tự do, hữu nghị và hợp tác (ZoPFF/C) do Philippines đề xuất (khu vực ZoPFF/C bao gồm những vùng mà các bên đang tranh chấp trên biển Đông để phân định đâu là khu vực tranh chấp và đâu là khu vực không tranh chấp - NV). Việt Nam nên tăng cường thúc đẩy sáng kiến này được thông qua, trở thành cơ sở chung cho các bên tranh chấp trên biển Đông. Tuy nhiên, như tôi đã nói, Việt Nam trước mắt nên tăng cường đấu tranh ngoại giao kết hợp tuần tra biển bằng lực lượng dân sự.

Tuổi Trẻ.